Top 16 bệnh thường gặp do Thực phẩm gây ra

Khái niệm

Bệnh do thực phẩm gây ra, thường được gọi là ngộ độc thực phẩm, là tình trạng bệnh lý xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh, hóa chất độc hại, hoặc các chất gây dị ứng.

Những bệnh thường gặp ở thực phẩm

Những thông tin về các bệnh thường mắc phải do thực phẩm gây ra dưới đây được công bố bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Cơ quan chịu trách nhiệm giám sát an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng tại Hoa Kỳ.

1. Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Bacillus cereus

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 10-16 giờ

Triệu chứng: Chuột rút bụng, tiêu chảy nước, buồn nôn

Nguyên nhân từ: Thịt, món hầm, nước thịt, sốt vani

2. Nhiễm khuẩn đường ruột do vi khuẩn Campylobacter jejuni

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 2-5 ngày

Triệu chứng: Tiêu chảy, chuột rút, sốt và nôn mửa; tiêu chảy có thể có máu.

Nguyên nhân từ: Gia cầm sống và nấu chưa chín, sữa chưa tiệt trùng, nước bị ô nhiễm.

3. Bệnh ngộ độc thịt

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 12-72 giờ

Triệu chứng; Nôn mửa, tiêu chảy, mờ mắt, nhìn đôi, khó nuốt, yếu cơ

Nguyên nhân từ: Thực phẩm đóng hộp không đúng cách, đặc biệt là rau đóng hộp tại nhà, cá lên men, khoai tây nướng trong giấy nhôm

4. Ngộ độc thực phẩm Perfringens do vi khuẩn Clostridium perfringens

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 8–16 giờ

Triệu chứng: Chuột rút bụng dữ dội, tiêu chảy ra nước.

Nguyễn nhân từ: Thịt, thịt gia cầm, nước thịt, thực phẩm khô hoặc nấu sẵn, thực phẩm lạm dụng thời gian và/hoặc nhiệt độ

5. Bệnh cryptosporidiosis đường ruột do vi khuẩn Cryptosporidium

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 2-10 ngày

Triệu chứng: Tiêu chảy (thường chảy nước), co thắt dạ dày, đau bụng, sốt nhẹ

Nguyên nhân từ: Thực phẩm chưa nấu chín hoặc thực phẩm bị ô nhiễm bởi người xử lý thực phẩm bị bệnh sau khi nấu, nước uống bị ô nhiễm

6. Bệnh do nhiễm ký sinh trùng Cyclospora (cyclosporiasis)

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 1-14 ngày, thường ít nhất 1 tuần

Triệu chứng: Tiêu chảy (thường chảy nước), chán ăn, giảm cân đáng kể, co thắt dạ dày, buồn nôn, nôn, mệt mỏi

Nguyên nhân từ: Nhiều loại sản phẩm tươi sống (quả mọng nhập khẩu, rau diếp, húng quế)

7. Nhiễm vi khuẩn e. coli

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 1-3 ngày

Triệu chứng: Tiêu chảy nước, đau quặn bụng, nôn mửa.

Nguyên nhân từ: Nước hoặc thực phẩm bị nhiễm phân người.

8. Viêm đại tràng xuất huyết hoặc nhiễm E. coli O157: H7

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 1-8 ngày

Triệu chứng: Tiêu chảy nặng (thường có máu), đau bụng và nôn mửa. Thông thường, ít hoặc không có sốt. Phổ biến hơn ở trẻ em từ 4 tuổi trở xuống. Có thể dẫn đến suy thận.

Nguyên nhân từ: Thịt bò chưa nấu chín (đặc biệt là hamburger), sữa và nước trái cây chưa tiệt trùng, trái cây và rau sống (ví dụ như rau mầm) và nước bị ô nhiễm.

✍ Xem thêm: Tìm hiểu chi tiết về Dịch vụ thử nghiệm thực phẩm tại UCC Việt Nam

9. Viêm gan A

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: Trung bình 28 ngày (15-50 ngày)

Triệu chứng: Tiêu chảy, nước tiểu sẫm màu, vàng da và các triệu chứng giống cúm, tức là sốt, nhức đầu, buồn nôn và đau bụng

Nguyên nhân từ: Virus viêm gan A

10. Nhiễm vi khuẩn Listeriosis

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 9-48 giờ đối với các triệu chứng dạ dày-ruột, 2-6 tuần đối với bệnh xâm lấn

Triệu chứng: Sốt, đau cơ, buồn nôn hoặc tiêu chảy. Phụ nữ mang thai có thể bị bệnh giống cúm nhẹ, và nhiễm trùng có thể dẫn đến sinh non hoặc thai chết lưu. Bệnh nhân cao tuổi hoặc suy giảm miễn dịch có thể bị nhiễm khuẩn huyết hoặc viêm màng não.

Nguyên nhân từ: Sữa chưa tiệt trùng, phô mai mềm làm từ sữa chưa tiệt trùng, thịt nguội ăn liền

11. Virus Norovirus gây ra dạ dày và ruột

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 12-48 giờ

Triệu chứng: Buồn nôn, nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy, sốt, đau đầu. Tiêu chảy phổ biến hơn ở người lớn, nôn mửa phổ biến hơn ở trẻ em.

Nguyên nhân từ: Sản phẩm thô, nước uống bị ô nhiễm, thực phẩm chưa nấu chín và thực phẩm nấu chín không được hâm nóng lại sau khi tiếp xúc với người xử lý thực phẩm bị nhiễm bệnh; Động vật có vỏ từ vùng nước bị ô nhiễm

12. Vi khuẩn Salmonella  gây nhiễm khuẩn đường ruột

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 6-48 giờ

Triệu chứng: Tiêu chảy, sốt, đau quặn bụng, nôn mửa

Nguyên nhân từ: Trứng, thịt gia cầm, thịt, sữa hoặc nước trái cây chưa được cấp bằng sáng chế, phô mai, trái cây và rau sống bị ô nhiễm

13. Shigella hoặc kiết lỵ trực khuẩn

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 4-7 ngày

Triệu chứng: Đau quặn bụng, sốt và tiêu chảy. Phân có thể chứa máu và chất nhầy.

Nguyên nhân từ: Sản phẩm thô, nước uống bị ô nhiễm, thực phẩm chưa nấu chín và thực phẩm nấu chín không được hâm nóng lại sau khi tiếp xúc với người xử lý thực phẩm bị nhiễm bệnh

14. Ngộ độc thực phẩm tụ cầu

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 1-6 giờ

Triệu chứng: Khởi phát đột ngột buồn nôn và nôn mửa nghiêm trọng. Chuột rút bụng. Tiêu chảy và sốt có thể có mặt.

Nguyên nhân từ: Thịt không được làm lạnh hoặc làm lạnh không đúng cách, salad khoai tây và trứng, bánh ngọt kem

15. Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây bệnh viêm ruột

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 4-96 giờ

Triệu chứng: Tiêu chảy nước (đôi khi có máu), đau quặn bụng, buồn nôn, nôn, sốt.

Nguyên nhân từ: Hải sản chưa nấu chín hoặc sống, chẳng hạn như động vật có vỏ

16. Vi khuẩn Vibrio vulnificus gây viêm cân mạc hoại tử

Thời gian phát bệnh sau khi ăn: 1-7 ngày

Triệu chứng: Nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, nhiễm trùng máu. Sốt, chảy máu trong da, loét cần phẫu thuật cắt bỏ. Có thể gây tử vong cho những người bị bệnh gan hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu.

Nguyên nhân từ: Hải sản chưa nấu chín hoặc sống, chẳng hạn như động vật có vỏ (đặc biệt là hàu)

Tìm hiểu thêm tại đây

Các biện pháp phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh do thực phẩm gây ra, các chuyên gia khuyến cáo người dân cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau:

Vệ sinh thực phẩm: Rửa tay kỹ trước khi chuẩn bị và ăn uống, rửa sạch rau củ quả, và đảm bảo thực phẩm được nấu chín đúng cách.

Bảo quản thực phẩm: Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp, không để thực phẩm dễ hỏng ở nhiệt độ phòng quá lâu, và sử dụng thực phẩm trước ngày hết hạn.

Tránh nhiễm chéo: Sử dụng dụng cụ nấu ăn riêng biệt cho thực phẩm sống và chín, rửa sạch dao, thớt và bề mặt tiếp xúc sau khi chuẩn bị thực phẩm sống.

Kiểm tra nguồn gốc thực phẩm: Mua thực phẩm từ các nguồn uy tín và kiểm tra nhãn mác cùng hạn sử dụng khi mua thực phẩm đóng gói.

 

Ngộ độc thực phẩm là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Việc nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp vệ sinh, an toàn thực phẩm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình khỏi các bệnh do thực phẩm gây ra.

.